Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to rozlany nieswoisty proces zapalny zlokalizowany w błonie śluzowej jelita grubego (odbytnicy i okrężnicy), który prowadzi do powstawania płytkich owrzodzeń. Pojęcie „nieswoisty” oznacza, że przyczyna tego schorzenia nie jest do końca znana i opiera się głównie na przestrojeniu działania układu odpornościowego, który rozpoznaje struktury nabłonka jelitowego jako „wrogie” i je niszczy. Do powstania procesu zapalnego predysponują także czynniki genetyczne i zmiany w składzie naturalnej flory bakteryjnej jelit. Spis treści: Objawy WZJG Aktywny rzut WZJG Okres remisji WZJG Objawy WZJG Na wrzodziejące zapalenie jelita grubego chorują głównie osoby młode (20-40 rasy białej, w krajach rozwiniętych – Europy i USA. Podstawowym objawem choroby jest biegunka z domieszką krwi. Obraz choroby jest różny i zależy od stopnia zajęcia jelita grubego. Pacjenci, którzy mają zajęty jedynie końcowy odcinek odbytnicy – jako jedyny objaw mogą zgłaszać obecność świeżej krwi w stolcu. Jeśli choroba zajmuje całe jelito grube objawy mogą być bardzo ciężkie: nawet 20 luźnych stolców na dobę z domieszką krwi i śluzu, gorączka, bóle brzucha, obrzęki, niedokrwistość, ciężkie odwodnienie wymagające hospitalizacji. Typowy dla WZJG jest przebieg z okresami zaostrzeń i remisji. Często aktywny rzut choroby prowokowany jest szeroko pojętym stresem albo antybiotykoterapią stosowaną z innych przyczyn. Rzut choroby może być lekki (do 4 stolców na dobę) i ciężki (>6 stolców na dobę, z gorączką, odwodnieniem, anemią). Podstawą leczenia choroby jest stałe przyjmowanie leków. Leki pierwszego rzutu to sulfasalazyna i jej pochodne, a przy zaostrzeniach dodatkowo glikokortykosteroidy. Zalecenia dietetyczne dla WZJG są różne, w zależności od okresu choroby: aktywny rzut choroby lub okres remisji. Aktywny rzut WZJG Podstawową praktyką w ostrym rzucie choroby jest dbanie o właściwe nawodnienie – stosownie do ilości oddawanych stolców. Częstym błędem popełnianym przez chorych jest unikanie przyjmowania płynów w obawie przed zaostrzeniem biegunki. Poza wodą, naparem nagietka lub rumianku, doskonałym naturalnym środkiem przeciwbiegunkowym jest napar z czarnych jagód. Zazwyczaj potrzeba nam 1,5-2,0 płynów na dobę + 200ml na każdy luźny stolec. Biegunka przyczynia się do utraty elektrolitów, stąd warto jednocześnie przyjmować doustne roztwory nawadniające typu Gastrolit/Orsalit itp. Nie zaleca się picia napojów gazowanych i słodzonych, znacznie nasilają biegunkę. Posiłki muszą być częste (6 na dobę) i objętościowo małe. Pokarmy nie mogą być smażone, w panierkach, ani grilowane, ostro przyprawiane. Preferowane techniki gotowania to: gotowanie w wodzie lub na parze, pieczenie w folii bez tłuszczu. Pokarmy powinny być ugotowane na miękko, przynajmniej część posiłków powinna mieć rozdrobnioną konsystencję: zupy-kremy, przeciery, purée, galaretki domowe, kisiele, budynie etc. Bardzo ważna jest odpowiednia podaż białka: chude mięsa, ryby (min. 3 razy w tygodniu), jaja. Unikamy warzyw strączkowych, które są dobrym źródłem białka, ale powodują wzdęcia. Mięsa, ryby i jaja podajemy w formie pulpetów, past do chleba, domowych galaretek, z drobiu ściągamy skórę. Eliminujemy z diety mleko krowie i kozie z uwagi na nietolerancję laktozy, która szybko rozwija się w trakcie aktywnego zapalenia. Produkty mleczne fermentowane (jogurty, kefiry, twarożki) są zazwyczaj lepiej tolerowane i mogą w diecie pozostać, ale to już kwestia indywidualna. Jeśli nasilają biegunkę, trzeba je wyłączyć i zastąpić produktami roślinnymi typu mleko sojowe, ryżowe etc. W okresie ostrego rzutu choroby ograniczamy podaż błonnika nierozpuszczalnego, tak więc czasowo wyłączamy produkty z pełnego ziarna, pestki, orzechy, grube kasze. Bazujemy na pieczywie pszennym, ryżu białym, białym makaronie, kaszy jaglanej lub drobnej kaszy jęczmiennej, ziemniakach. Owoce lepiej są tolerowane w postaci soków, nektarów, przecierów, częściowo pieczone lub gotowane, zawsze bez skór i pestek. Owoce zawierają sporo cukrów i w tym mechanizmie mogą powodować fermentację w jelicie i nasilać biegunkę. Pomocne jest podawanie produktu owocowego w towarzystwie ryżu np. pół szklanki soku przecierowego (marchew, banan) i do tego 2 wafle ryżowe. Warzywa dominujące na talerzu w okresie zaostrzenia to warzywa skrobiowe (ziemniak, marchew, batat, burak, korzeń pietruszki i selera). Dobrze tolerowane są również wszystkie kabaczkowate i dyniowate. Doskonałym pomysłem jest szklanka zupy – krem z pomidorów bez skóry i pestek (źródło potasu). Wyłączamy warzywa z dużą zawartością błonnika np. rzodkiewki, czy szparagi oraz kapustne i cebulowate. Wyjątkowo ostry rzut WZJG ma tak ciężki przebieg, że wymaga żywienia pozajelitowego. Okres remisji WZJG W okresie remisji choroby obowiązują zalecenia diety zdrowego człowieka, utrzymanie podaży właściwej ilości i jakości kalorii. Bardzo istotne jest, aby pomału przechodzić z ograniczeń w diecie w okresie ostrego rzutu choroby na dietę zwykłą, pomału włączać (i w niewielkich ilościach) dawno nie jedzone produkty. Czasami konieczne jest utrzymanie diety bezmlecznej jeszcze przez 6 tygodni, do pełnego odbudowania nabłonka jelitowego, czasem nietolerancja laktozy jest kwestią stałą i zawsze już powrót do mleka będzie prowokował biegunki, więc trzeba je wyeliminować. Ważne jest aby te kwestie oceniać indywidualnie i nie eliminować produktów mlecznych „na wyrost”. Jeśli eliminacja produktów mlecznych okaże się niezbędna to konieczna jest stała suplementacja wapnia i Unikamy produktów surowych: z jaj, mięs (tatar), ryb (sushi) – mogą wywołać ostry rzut WZJG! Przyjmujemy probiotyki, równowaga flory bakteryjnej jest kluczowa dla zapobieżenia nawrotom WZJG. Przyjmujemy kwasy omega-3 – ryby powinny się znaleźć na talerzu co najmniej 3 razy w tygodniu w daniu głównym, a dodatkowo w ciągu tygodnia w innych posiłkach, np. pasty do chleba, ryba jako składnik sałatki lub galaretki. Jeśli nie jesz ryb, konieczna jest suplementacja kwasów omega-3! W WZJG wykorzystujemy ich silne działanie przeciwzapalne i przeciwkrzepliwe. Pamiętaj, że dietetyka w chorobie jest zawsze kwestią indywidualną. Jeśli nie radzisz sobie z dietą – zwróć się do profesjonalisty – dietetyka lub lekarza zajmującego się żywieniem klinicznym.
Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych wraz z organizacjami działającymi na rzecz chorych na raka jelita grubego, EuropaColon Polska oraz Polskim Towarzystwem Stomijnym POL-ilko, zaapelowała do Ministra Zdrowia o dostęp do aktywnego leczenia w 3. i 4. linii dla chorych na raka jelita grubego. Zachorowania na raka jelita grubego stanowią
Schorzenia przewodu pokarmowego to coraz częstszy problem, także wśród młodych ludzi. Pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi niestety wciąż przybywa. Warto zatem znać podstawowe badania i wiedzieć, od czego zacząć ścieżkę diagnostyczną, a także, w jakim celu wykonuje się poszczególne badania. Tym bardziej, że dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego należą do jednych z częstszych przyczyn zgłaszania się do lekarza! Jak powinna wyglądać prawidłowa diagnostyka chorób jelit? Przedstawiamy Wam kompendium wiedzy na ten przewodu pokarmowego to niezwykle powszechne i dość uciążliwe dolegliwości, które niekiedy mogą doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji, włączając w to choroby nowotworowe. Pamiętajmy jednak, że prawidłowa diagnoza, a co za tym idzie odpowiednio szybko wdrożone leczenie, może skutecznie zapobiec wystąpieniu objawów lub je wyciszyć. To istotne, chociażby ze względu na fakt, że większość enteropatii wiąże się z objawami, które znacząco utrudniają normalne bardzo często choroby jelit sprowadza się jedynie do dwóch poważnych dolegliwości – choroby Leśniowskiego-Crohna (znanej też potocznie jako choroba Crohna) oraz choroby jelita grubego – wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. W przypadku obu tych chorób mamy do czynienia z okresami zaostrzeń i remisji, a celem terapii jest utrzymanie pacjenta jak najdłużej w fazie remisji. Czasami wspomina się także o zespole jelita drażliwego (IBS), ale niestety na tym znajomość nieswoistych chorób zapalnych jelit się jednak, że objawy jelitowe niekoniecznie muszą wynikać z problemów toczących się jedynie w ich obrębie. A nawet jeśli tak jest, to przyczyny i mechanizmy powstawania zmian w tym obszarze bywają bardzo się więcej >> Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa, ang. ulcerative colitis) to przewlekłe zapalenie błony śluzowej jelita, które prowadzi do jej przekrwienia, obrzęku oraz owrzodzeń i skłonności do krwawień. W przebiegu procesu zapalnego zawsze zajęta jest odbytnica, w 40 – 50% odbytnica i esica (okrężnica esowata), a w 20% całe jelito grube!Współczesna diagnostykaWspółczesna diagnostyka laboratoryjna chorób układu pokarmowego to uzupełnienie innych badań, takich jak badania obrazowe, laparoskopowe czy endoskopowe. Na szczęście w ciągu ostatnich kilkunastu lat liczba skutecznych metod diagnostycznych w medycynie laboratoryjnej znacznie nie dysponujemy wystarczająco czułym i specyficznym markerem stanu jelit, który jednoznacznie wskazywałby na konkretną chorobę lub stanowił złoty standard w ocenie nasilenia zmian w tym obszarze. Wszystkie nieprawidłowe wyniki wskazanych w poniższym artykule badań zawsze muszą zostać skonsultowane z lekarzem. Zwykle konieczna jest znacznie szersza diagnostyka, opierająca się nie tylko na obrazie klinicznym, ale także inwazyjnych metodach endoskopowych wraz z pobraniem wycinków i ich oceną histopatologiczną oraz na metodach radiologicznych. Pamiętajmy także, że zdiagnozowanie występujących zmian zapalnych musi być pogłębione. W tym celu wykonuje się badanie przeciwciał i na bieżąco poddaje się takich pacjentów badaniom w kierunku nowotworów jelit. Początek ścieżki diagnostycznej…Pierwszym obowiązkowym punktem każdej ścieżki diagnostycznej powinien być dokładny wywiad z pacjentem. Istnieją takie choroby, jak na przykład zespół jelita nadwrażliwego (IBS), które diagnozuje się przez wykluczenie. Warto więc przyjrzeć się dokładnie, chociażby ilości i rodzajom stolca oraz rytmowi początek należy poddać ocenie wizualnej oddawane stolce. Następnie powinniśmy ocenić, czy wypróżnienie jest pełne i czy oddawanie stolca wiąże się z jakimiś konkretnymi okolicznościami, bólem brzucha lub dolegliwościami bólowymi w innych obszarach ciała. Warto zastanowić się, czy zaparcia lub biegunki nasilają się podczas pewnych sytuacji życiowych. Bardzo istotne jest także dokładnie przyjrzenie się swojej codziennej diecie. Co więcej, dietę powinniśmy ocenić nie tylko pod względem ilościowym, ale przede wszystkim jakościowym – wraz z uwzględnieniem pór posiłków. Ponadto nie wolno zapominać o stosowanych lekach i co może nawet ważniejsze – o suplementach diety. Niekiedy nawet „zwykła herbatka smakowa” może być przyczyną nieprawidłowego zebraniu wszystkich informacji, dokładnej ocenie objawów i wszystkich innych aspektów, które mogą mieć wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego, rozpoczynamy laboratoryjną ścieżkę diagnostyczną. Przeczytaj także: Sprawnie funkcjonujące jelita to podstawa! Co im sprzyja, a co szkodzi?Od jakich badań zacząć?Nie warto od razu wydawać majątku na specjalistyczne badania, niekiedy zupełnie niepotrzebne. Pamiętajmy, że diagnostyka chorób jelit jest ścieżką, na podstawie której stawiamy kolejne kroki, odnosząc się do wyników wcześniej wykonanych, konkretnych badań. Opierając się na podstawowych badaniach, lekarz zaproponuje kolejne lub jeśli okażą się wystarczające, to od razu postawi diagnozę. Początek owej ścieżki diagnostycznej jest zazwyczaj bardzo typowy i nieco zbliżony do diagnostyki innych chorób. Co więc proponuje się na początku?Morfologia krwi obwodowej. To jedno z najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych, które daje szeroki obraz tego, co może dziać się w organizmie. Ponadto zwraca się tutaj szczególną uwagę na płytki krwi (trombocyty) i (marker stanu zapalnego). Jeśli w naszym organizmie toczy się stan zapalny, powinniśmy w tym badaniu otrzymać podwyższone wyniki oznaczenia białka C-reaktywnego. Jeżeli owy stan zapalny toczy się w obrębie jelit, to oczywistym jest, że również wyniki oznaczenia CRP będą nieprawidłowe. Oprócz tego można wykonać badania OB (odczyn Biernackiego), które również jest wskaźnikiem stanu zapalnego, jednak znacznie mniej czułym i stężenia elektrolitów – magnezu, sodu, potasu i wątrobowe (ALAT i ASPAT). Próby wątrobowe pokazują raczej, jak funkcjonuje wątroba, ale umożliwiają także określenie, czy przyczyną nieprzyjemnych objawów zgłaszanych przez pacjenta są jedynie jelita, czy także poziomu utajona w kale. Badanie polecane szczególnie osobom po 50. roku życia, jednak wskazane jest również przy wszelkich podejrzeniach zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego – zaleca się wykonanie tego oznaczenia już w pierwszej kolejności!Oznaczenie poziomu przedstawione powyżej nie są swoiste i charakterystyczne jedynie dla problemów jelitowych. Stanowią jednak absolutnie pierwszy krok diagnostyczny. Warto pamiętać jednak, że zgłaszając się do lekarza możemy od razu dostać zalecenia wykonania większej ilości badań. Jak wspomniałam wcześniej, bardzo istotny jest tu dokładny wywiad. To właśnie na jego podstawie lekarz może od razu zaproponować konkretną ścieżkę diagnostyczną, pomijając wstępne badania. Jeśli jednak podejrzewasz, że możesz mieć problem z jelitami, warto zacząć diagnostykę laboratoryjną od wskazanych powyżej prostych i tanich oznaczeń. Jakie markery stanu jelit są obecnie dostępne?Omawiając diagnostykę chorób jelit nie sposób objąć wszystkich możliwych ścieżek diagnostycznych, czy omówić w jednym artykule wszystkie możliwe choroby. Nie bez przyczyny w końcu wyodrębniono gastroenterologię jako osobną specjalizację lekarską. Warto jednak wiedzieć o możliwych badaniach laboratoryjnych, stanowiących zarówno markery stanu jelit, jak i wskazówki diagnostyczne w skomplikowanej ścieżce diagnostycznej. Markery stanu zapalnego jelitTradycyjne markeryOBCRPhemoglobinapłytki krwiżelazoalbuminybiałko całkowiteZaawansowane markeryprzeciwciała przeciwko ziarnistościom cytoplazmatycznym neutrofili – p/ANCAprzeciwciała przeciwko oligomannozowym elementom ściany komórkowej grzybów – p/ASCAlaktoferynakalprotektynadimerowa forma kinazy pirogronianowej (Tumor-M2-PK)zonulinaAlfa-1-antytrypsynaBeta – defensynyeozynofilowe białko X – EPXwydzielnicza immunoglobulina A – SigAPozostałe badaniakrew utajona w kaleocena ilościowa głównych bakterii tlenowych, beztlenowych oraz grzybówpośredni test dysbiozy wykonywany w celu oceny składu flory jelitowejpoziom pozostałości trawieniakonsystencja oraz pH kałuparametry trawienia, np. elastaza trzustkowa i kwasy żółciowebadania w kierunku celiakiibadania w kierunku zakażenia Helicobacter pyloriAby prawidłowo przeprowadzić proces diagnostyczny, warto wiedzieć, w jakim celu oznacza się poszczególne związki, a także jak prawidłowo przygotować się do poszczególnych badań. Stąd też kilka wskazówek i omówienie najpopularniejszych z wymienionych powyżej testów laboratoryjnych. Ponownie chciałabym tu zaznaczyć, że choroby jelit to nie tylko choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy ewentualnie nowotwory. Jednak diagnostyka zazwyczaj prowadzona jest właśnie z nakierowaniem na wspomniane schorzenia – z ewentualnym ich wykluczeniem i poszukiwaniem innych przyczyn dolegliwości odczuwanych przez pacjenta. Białko całkowite w surowicy krwiOznaczenie całkowitego stężenia białka w surowicy krwi jest badaniem o niskiej swoistości. Zaburzone wyniki tego oznaczenia mogą mieć wiele przyczyn – wśród nich są właśnie choroby jelit. Poziom białka całkowitego w surowicy krwi związany jest z prawidłowym funkcjonowaniem procesów syntezy i degradacji białek (albumin i globulin). Hiperproteinemię tj. wzrost poziomu białka całkowitego w osoczu do stężenia przekraczającego 80 g/l, wiąże się głównie z hipergammaglobulinemią lub z przyczyną hipoproteinemii (obniżenia stężenia białka – zazwyczaj albumin, rzadziej immunoglobulin) są: niedobory białka w diecie,przewlekłe głodzenie się,nasilenie procesów katabolicznych,uszkodzenia wątroby (sprawdź >> rak wątrobowokomórkowy)choroby nerek,nowotwory,zaburzenia ze strony jelit (w chorobach powodujących złe wchłanianie jak: celiakia lub choroby zapalne jelit).Biomarkery w stolcuW przeciwieństwie do markerów oznaczanych w surowicy krwi (jak np. poziom białka opisywany powyżej), których poziom może być spowodowany zmianami nie tylko w obrębie przewodu pokarmowego, markery oznaczane w stolcu będą pochodzić z zapalnie zmienionej błony śluzowej jelita lub będą skutkiem interakcji bariery jelitowej ze zmienioną mikroflorą przewodu pokarmowego. Markery te są szczególnie przydatne w diagnostyce choroby Leśniowskiego-Crohna, gdzie zmiany zapalne w przewodzie pokarmowym często występują odcinkowo i niekiedy trudno ocenić całe jelita w badaniach – popularny marker stanu zapalnego jelitKalprotektyna stanowi jeden z popularniejszych i częściej oznaczanych markerów. Występuje w neutrofilach i jest odporna na degradację bakteryjną. Z racji tego, że koncentracja kalprotektyny w stolcu jest wprost proporcjonalna do nasilenia nacieków neutrofilowych w błonie śluzowej jelita, stanowi niezwykle czuły wskaźnik nasilenia stanu zapalnego (dochodzi do rozszczelnienia bariery jelitowej, przenikania z krążenia leukocytów wydzielających kalprotektynę i znacznego wzrostu jej stężenia). Kalprotektyna jest białkiem, które wiąże wapń i cynk. Należy jednak pamiętać, że nie jest to marker swoisty. Odpowiada raczej na pytanie: czy coś dzieje się w obrębie jelit, niż konkretnie: „co dzieje się w jelitach”. U osób zdrowych wykrywana jest jedynie w śladowych ilościach. Samo stężenie kalprotektyny zazwyczaj dobrze koresponduje ze stopniem nasilenia zmian zapalnych, stąd też oznaczenie to jest wykonywane jako jedno z pierwszych. Jeżeli wynik oznaczenia kalprotektyny mieści się w zakresie wartości referencyjnych, zazwyczaj odstępuje się od wdrożenia inwazyjnych metod diagnostycznych, takich jak na przykład kolonoskopia. Natomiast każdy nieprawidłowy wynik należy koniecznie skonsultować ze specjalistą. Oprócz tego, że oznaczenie kalprotektyny stanowi jeden z pierwszych testów w diagnostyce chorób jelit, oznaczenie to wykorzystuje się także do monitorowania leczenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego oraz choroby pamiętać także, że wzrost kalprotektyny obserwowany jest także w innych specyficznych chorobach, takich jak:nowotworypolipy przewodu pokarmowegoinfekcjeprzerost mikroflory jelita cienkiego (SIBO)marskość wątrobyostre zapalenie trzustkitakże u osób stosujących często i długo niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. Ibuprofen, aspiryna)Oznaczenie kalprotektyny pozwala także na wstępne rozróżnienie nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ) od zespołu jelita można oznaczać zarówno w kale, jak i we krwi. Jednak w przypadku diagnostyki chorób jelit zdecydowanie nacisk kładzie się na oznaczenie kalprotektyny w kale. Stężenia poniżej < 50 μg/g wskazują na brak procesu zapalnego w jelitach, natomiast powyżej 120 μg/g sugerują toczący się proces zapalny w obrębie jelit. Wyniki pośrednie są niejednoznaczne i wymagają kontrolnego wykonania potwornego oznaczenia po czasie. Alfa-1-antytrypsynaAlfa-1-antytrypsyna to inhibitor proteazy, wytwarzany głównie w wątrobie i w mniejszym stopniu w obrębie błony śluzowej jelita. Przyjmuje się, że jej wzrost wiąże się ze zwiększoną przepuszczalnością błony śluzowej. Oznaczenie alfa-1-antytrypsyny wykonuje się w stolcu. Podwyższone wyniki tych oznaczeń w odniesieniu do jelitowej utraty białka (zwanej też enteropatią wysiękową, enteropatią z utratą białka) oraz przy zmianach zapalnych błony śluzowej jelita stanowią doskonały marker problemów jelitowych, gdzie można wyłapać nawet utajone reakcje zapalne nie dające jeszcze konkretnych objawów klinicznych. Należy pamiętać jednak, że także reakcje alergiczne na określone pokarmy czy toksyny wydzielane przez bakterie bytujące w przewodzie pokarmowym mogą skutkować zwiększoną przepuszczalnością, a tym samym wzrostem zawartości alfa-1-anytrypsyny w stężenia alfa-1-antytrypsyny w kale to typowe badanie przesiewowe w diagnostyce przewlekłej utraty wiedzieć, iż stężenie alfa-1-antytrypsyny jest duże w smółce (stolcu noworodków), w związku z tym badanie pierwszych dniach życia jest w przypadku Alfa-1-antytrypsyny należy pamiętać o rozróżnieniu oznaczeń w kale i we jest glikoproteiną, która wiąże żelazo. Występuje w dużych ilościach w neutrofilach aktywowanych, czyli biorących udział w reakcji zapalnej. Laktoferyna uwalniana jest z uszkodzonej tkanki jelita, w której toczy się stan zapalny, a także jako obrona przeciwbakteryjna. Podobnie jak omawiana wcześniej kalprotektyna, laktoferyna nie jest swoistym markerem dla nieswoistych chorób zapalnych jelit. Jednak jest bardzo przydatna w diagnostyce różnicowej aktywnej i nieaktywnej postaci wrzodziejącego zapalenia jelita grubego oraz choroby Leśniowskiego-Crohna i jelita nadwrażliwego. Wynik ujemny wskazuje na brak stanu zapalnego. Z kolei wynik dodatni wskazuje na aktywność zapalną, ale nie wskazuje na miejsce zapalenia. Z tego względu jeśli wynik jest pozytywny, należy wykonać dodatkowe testy i to białko, które bierze udział w regulowaniu przepuszczalności szczelin międzykomórkowych nabłonka jelita – powoduje rozszczelnienie bariery jelitowej. Przyłączanie zonuliny do enterocytów aktywuje procesy biochemiczne doprowadzające do otwierania ścisłych połączeń i skutkuje wzmożoną przepuszczalnością poziom zonuliny często występuje u osób cierpiących na choroby takie jak: celiakia, cukrzyca typu I, reumatoidalne zapalenie stawów czy stwardnienie rozsiane (SM).Również w tym przypadku bardziej specyficzne będą oznaczenia w kale niż we to polega na określeniu ilości histaminy w kale. Służy do diagnozowania nietolerancji pokarmowej, która może być wywołana histaminą. W zależności od stężenia histaminy dochodzi do miejscowych stanów zapalnych błony śluzowej jelit lub po jej wchłonięciu – do reakcji ogólnoustrojowych. Obserwuje się wtedy szereg objawów ze strony układu pokarmowego: zgagę, mdłości, biegunkę i skurcze jelit. Histaminoza ogólnoustrojowa może manifestować się w postaci rumienia, bólu głowy, tachykardii, niedociśnienia, a także trudnościami w oddychaniu czy bólami skurczowymi ważne w przypadku tego badania jest dokładne zanotowanie wszystkich produktów zawierających histaminę, które zostały spożyte w dniu poprzedzającym pobranie kału do może Cię zainteresować: Histamina – wróg czy przyjaciel?Czym mogą skutkować stany zapalne w obrębie jelit?Stany zapalne w obrębie jelit, poprzez oddziaływanie na procesy wchłaniania, skutkują nieprawidłową interakcją z mikroflorą jelitową. To z kolei z następującymi po sobie problemami zdrowotnymi, w tym niedokrwiostością (anemią), która jest jednym z najczęstszych powikłań pozajelitowych w NChZJ. Warto mieć na uwadze, że często w takiej sytuacji poza typowymi dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego (biegunki, zaparcia), pacjenci doświadczają także innych objawów. Są to między innymi: rozdrażnienie, senność, wahania nastrojów czy zaburzenia związku z tym niekiedy proponuje się pacjentom znacznie szerszy niż przedstawiony wcześniej panel badań, obejmujący także ocenę:stanu flory bakteryjnej jelitwydajności i zdolności trawiennychstopnia odżywienia pacjenta (może to świadczyć o wrzodziejącym zapalenia jelita grubego czy enteropatii wysiękowej)stanu śluzówki jelit i systemu immunologicznego (w tym systemu GALT)Choroby jelit a zaburzenia flory jelitowejDługotrwała dysbioza, a niekiedy zwykła zmiana mikrobiomu jelit może prowadzić do rozwoju wielu chorób. Już teraz wskazuje się, że nasz mikrobiom jelitowy to „drugi mózg”. Bakterie bytujące w jelitach mają ogromny wpływ na nasze zdrowie i ogólną kondycję. Dziś zaburzenia równowagi mikrobiologicznej jelit wiąże się nie tylko z problemami w obrębie samego układu pokarmowego, ale także z:cukrzycązaburzeniami psychicznymi (np. zaburzeniami osobowości, depresją i zaburzeniami nastroju)chorobami reumatycznymichorobami autoimmunologicznymiproblemami stomatologicznymiotyłościąproblemami hormonalnymii wieloma innymiPoza typową oceną flory jelitowej niekiedy proponuje się również pośredni test dysbiozy. To badanie wykonuje się zazwyczaj w próbce moczu. Celem badania jest ocena zawartości poszczególnych substancji będących metabolitami (produktami przemiany materii) bytujących w jelitach bakterii czy grzybów. W badaniu tym oznacza się: D-arabinitol, będący metabolitem drożdży (rodz. Candida) – jego obecność w moczu może świadczyć o zasiedleniu jelit przez te grzybykwas dihydroksyfenylopropionowy, będący metabolitem bakterii z rodz. Clostridum, których obecność może być bardzo niebezpieczna i skutkować ciężkimi stanami zapalnymikwas p-hydroksybenzoesowy – metabolit bakterii E. colikwas benzoesowy – wytwarzany przez liczne szczepy bakterii, w wątrobie wiązany jest przez glicynę oraz witaminę B6 i przekształcany w kwas hipurowy. Podwyższone stężenia kwasu benzoesowego w moczu wskazują na brak tych mikroelementów. Jednakże należy zwrócić uwagę na fakt, że kwas benzoesowy dostarczany jest do organizmu również wraz z pożywieniem (zawierają go np. śliwki, czarne jagody i borówki oraz liczne przetworzone produkty – w postaci dodatku do żywności), co należy brać pod uwagę przy interpretacji wyników. kwas hipurowy (występuje w moczu jako produkt wątrobowych przemian metabolicznych związków aromatycznych; jego pojawienie się w większych stężeniach w moczu może stanowić efekt spożywania kwasu benzoesowego lub procesów gnilnych w jelitach) kwas fenylooctowy/kwas fenylopropionowy – produkty degradacji fenyloalaniny nieprawidłowo sterowanej przez mikroorganizmy chorobotwórcze; wykrycie ich wskazuje na nadmierny i nieprawidłowy przyrost flory bakteryjnejkwas p-hydroksyfenylooctowy – związany z dużym zasiedleniem jelit przez Gardia lamblia oraz niektóre bakterie beztlenoweindykan – jego zwiększone poziomy w moczu wiąże się głównie ze schorzeniami jelita cienkiego (takimi jak celiakia), mogą występować także po operacjach chirurgicznych w obrębie jelita cienkiego oraz w przypadku zablokowania przewodów żółciowych w wyniku niewydolności trzustkikwas winowy – pojawienie się większych ilości kwasu winowego w moczu może mieć związek ze wzmożonym przyrostem grzybów w jelicie oraz zwiększonym spożyciem samego kwasu winowego (m. in. przyjmowaniem posiłków zawierających w swym składzie proszek do pieczenia oraz spożyciem owoców fermentujących bezpośrednio przed badaniem)niestrawione aminokwasy i glukoza, które są wykorzystywane przez mikroorganizmy w jelicie do ich wzrostu i jednocześnie metabolizowaneChoroby jelit a zaburzenia przyswajaniaKolejne przyczyny zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego to osobniczy problem lub niezdolność do przyswajania niektórych składników pokarmowych. Dotyczy to szczególnie laktozy i fruktozy oraz niewydolności organów wewnętrznych – trzustki i wątroby, a także deficytów w metabolizmie histaminy, które mogą prowadzić do reakcji zapalnych w obrębie związku z tym proponuje się m. in. diagnostykę nietolerancji laktozy (u osób, które doświadczają nieprzyjemnych objawów po spożyciu nabiału) poprzez wykonanie wodorowego testu oddechowego. Polega on na pobraniu pięciu próbek powietrza: przed wypiciem roztworu laktozy30 minut po wypiciu roztworu laktozy60 minut po wypiciu roztworu laktozy120 minut po wypiciu roztworu laktozy180 minut po wypiciu roztworu laktozyOprócz tego ocenia się wizualnie pobraną próbkę kału – jej konsystencję oraz pH, przy czym odczyn kwaśny może świadczyć o zaburzeniach trawienia oraz wchłaniania węglowodanów. Aby uzyskać pewność co do tego podejrzenia, ocenie podlegają także poziomy pozostałości trawienia, tj. tłuszczów, cukrów, białka oraz wody. Ponadto w takich przypadkach poleca się również oznaczenie markerów złego trawienia, czyli:elastazy trzustkowej, kwasów żółciowych,wydzielniczej postaci immunoglobulin A(sIgA). oznaczenie beta-defensyny,oznaczenie eozynofilowego białka jelit a inne zaburzeniaMarkery złego trawieniaElastaza trzustkowa Elastaza trzustkowa znajdująca się w soku trzustkowym wydzielanym do dwunastnicy jest enzymem, którego oznaczenie odpowiada na pytanie o zdolności wydzielnicze trzustki. Oznaczenie to charakteryzuje się bardzo wysoką czułością oraz swoistością i zazwyczaj wykonuje się je w próbce można oznaczać także w próbce surowicy krwi, jednak tego typu badanie wykonuje się najczęściej podczas diagnostyki ostrego zapalenia trzustki lub zaostrzenia stanu przewlekłego. Badanie to stosuje się także jako screening niewydolności trzustki u dzieci chorych na mukowiscydozę, a także dla uwidocznienia zaostrzenia choroby w przypadku chronicznej niewydolności jednocześnie od razu w tej samej próbce kału wykonuje się oznaczenie kwasów żółciowych. Ich podwyższone stężenie może świadczyć o nieprawidłowym wchłanianiu w jelicie związanym z rozrostem flory immunoglobulina A (sIgA)Immunoglobuliny A, określane jako postaci wydzielnicze, wytwarzane są w komórkach plazmowych zasiedlających obszar błony śluzowej ściany jelita. Ich podstawowym zadaniem jest obrona jelit i neutralizacja antygenów, toksyn oraz mikroorganizmów chorobotwórczych. Wydzielnicze IgA występują jako dimery, czyli połączone dwa przeciwciała. Jeżeli pacjent ma obniżone poziomy sIgA, taki stan może wskazywać na niewystarczającą stymulację układu immunologicznego. Z kolei podwyższone stężenia wskazują na stymulację układu odpornościowego, a więc wzmożone działanie odporne, co sugeruje, że „coś dzieje się” w jelitach – defensyny Defensyny to grupa białek, które stanowią pierwszą linię obrony przeciwko mikroorganizmom żyjącym na błonach śluzowych. Stanowią one bardzo istotny element odporności, w tym odporności wrodzonej – naturalnej. Ich rola nie ogranicza się jednak tylko do działania przeciwbakteryjnego, ale także przeciwwirusowego i w mniejszym stopniu również oddziaływania przeciwgrzybiczego i przeciwpasożytniczego. Defensyny stanowią ważny element układu immunologicznego. Są wydzielane przez neutrofile oraz komórki nabłonkowe błony śluzowej jelit. Obniżony poziom β-defensyny w kale świadczy o słabszym działaniu obronnym śluzówki jelit oraz zmniejszonej neutralizacji antygenów. Z kolei jej podwyższone stężenie wskazuje na wzmożone reakcje obronne przeciwko mikroorganizmom, toksynom i antygenom. Również w tym przypadku oznaczenie nie odpowiada na pytanie: co konkretnie jest przyczyną zaburzeń funkcjonowania jelit, a wskazuje na fakt, że dzieje się coś, co może wymagać dalszej białko X (EPX)Eozynofilowe białko X zalicza się do białek cytotoksycznych wydzielanych przez zaktywowane eozynofile po ich kontakcie z bakteriami i pasożytami. Uznaje się za marker służący rozpoznaniu oraz ocenie reakcji zapalnych w podwyższenie poziomu EPX w kale wskazuje na utajony stan podrażnienia przez antygeny (składniki pokarmowe i mikroorganizmy). W przypadku znacznego zwiększenia poziomu EPX będącego wyrazem nasilonych reakcji immunologicznych, podejrzewa się obecność pasożytów jelitowych. Po za tym duża ilość EPX wskazuje na alergie i nadwrażliwości utajona w kaleBadanie jest jednym z pierwszych oznaczeń, które poleca wykonać gastroenterolog zgłaszającym się do niego pacjentom. Do przeprowadzenia badania potrzebna jest próbka kału pacjenta wielkości orzecha włoskiego. Warto pamiętać, że trzy dni przed wykonaniem oznaczenia nie wolno przyjmować preparatów zawierających witaminę C, kwas acetylosalicylowy lub żelazo. Przed badaniem poleca się także wdrożenie trzydniowej diety bezmięsnej. Powinna być również bogatoresztkowa, czyli bogata w błonnik, na przykład owoce, warzywa czy zboża. W tym czasie należy wykluczyć z jadłospisu zielone warzywa oraz chrzan i rzepę. Należy także unikać potraw zawierających krew, takich jak kaszanka. UWAGA: należy zaopatrzyć się w sterylny pojemnik do transportowania próbki kału do badań, który można kupić w aptece. Takie pojemniki otrzymamy również w laboratoriach. Warto także wiedzieć, że nie powinno się wykonywać badania w trakcie schorzenia związane z chorobami jelitPoza wymienionymi wyżej badaniami nie można zapominać, że istnieje szereg schorzeń bardzo mocno powiązanych z chorobami jelit. W związku z tym należałoby rozważyć diagnostykę:zakażenia Helicobacter pylori w kontekście chorób żołądka i dwunastnicy, w tym diagnostykę choroby wrzodowejdiagnostykę celiakiidiagnostykę laboratoryjną przerostu mikroflory bakteryjnej w jelicie cienkim (SIBO)rozpoznanie chorób nowotworowych przewodu pokarmowegoPamiętajmy, że często ignorowane przez nas objawy, takie jak biegunki, zaparcia czy nieprzemijające wzdęcia, mogą być pierwszymi sygnałami świadczącymi o rozwijającej się chorobie, która w najgorszym przypadku może nawet skończyć się śmiercią. Właśnie dlatego tak ważna jest regularna diagnostyka i i/lub posłuchaj:1. Stan zapalny – powstawanie2. Przeszczepy wątroby u dzieciBibliografiaKosińska B.,. Diagnostyka Laboratoryjna Nieswoistych Zapaleń Jelit. Nowiny Lekarskie, 2006, Stanisław, et al. Podstawowe objawy i różnicowanie nieswoistych chorób zapalnych jelit. Pediatria i medycyna rodzinna, 2014, Beata, et al. Nieswoiste zapalenia jelit-diagnostyka, etiologia oraz objawy z uwzględnieniem zmian w jamie ustnej. Gastroenterologia Polska/Gastroenterology, 2011, W.: Jelito grube. [W:] Konturek J. (red.). Gastroente-rologia i hepatologia kliniczna. PZWL, Warszawa, 2001, 385– Shanakan F.: Inflamatory bowel disease. He-alth Press, Oxford S., Gil J., Wichan P., Chojnacki J.: Nieswoiste cho-roby zapalne jelit – podstawowe wykładniki etiopatogene-tyczne i kliniczne. Pol. Merk. Lek., 2004, 17, Supl. 1, W.: Postępy w etiopatogenezie i leczeniu nieswo-istych zapaleń jelit. [W:] Konturek J. (red.). Med. Sci. Rev., Gastroenterologia, 2002, 1, 72–77. Shanahan F.: Inflammatory bowel disease: immunodiagnos-tics, immunotherapeutics, and ecotherapeutics. Gastroentero-logy, 2001, 120, 622– H., Wang SJ., Yang HY. et al.: Distinct Associations of HLA class II genes with inflammatory bowel disease. Ga-stroenterology, 1993, 104, 3, 741– Alessio. Zonulin, regulation of tight junctions, and autoimmune diseases. Annals of the New York Academy of Sciences, 2012, I.; Trebichavsky, I. Calprotectin—a pleiotropic molecule in acute and chronic inflammation. Physiol Res, 2004, 53: Ruth M.; KOK, Klaartje. Fecal calprotectin. Advances in clinical chemistry, 2018, 87: Michael R.; Denson, Lee A. Role of fecal calprotectin as a biomarker of intestinal inflammation in inflammatory bowel disease. Inflammatory bowel diseases, 2006, H., et al. Histamine release from gut mast cells from patients with inflammatory bowel diseases. Gut, 1990, M., et al. Plasma histamine levels (H) during adjunctive H 1-receptor antagonist treatment with loratadine in patients with active Inflammatory Bowel disease (IBD). Inflammation research, 2010, Daniel W.; Sinatra Frank R.; Merrit Russell J. Random fecal alpha-1-antitrypsin concentration in children with gastrointestinal disease. Gastroenterology, 1981, der Sluys Verr I. Biemond, HW Verspaget, CBHW Lamers, A. Faecal parameters in the assessment of activity in inflammatory bowel disease. Scandinavian Journal of Gastroenterology, 1999, J. A.; Bjarnason I. Non-invasive investigation of inflammatory bowel disease. World Journal of Gastroenterology, 2001, Aldona; Naskalski, Jerzy W.; Solnica, Bogdan. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Edra Urban & Partner, Paulina; Deptuła, Wiesław. Defensyny–ważny wrodzony element układu odpornościowego u ssaków Defensins: An important innate element of the immune system in mammals. Postepy Hig Med Dosw.(online), 2008, 62: Marian. Mikrobiom człowieka–zdrowie i choroba. Postępy Mikrobiologii, 2012, Tomasz; Januszkiewicz, Aleksandra; Szych, Jolanta. Mikrobiom przewodu pokarmowego i jego dysbiozy jako istotny czynnik wpływający na kondycję zdrowotną organizmu człowieka. Med Dośw Mikrobiol, 2014, 66: Hanna, et al. Znaczenie zaburzenia osi jelitowo-mózgowej i nadwrażliwości na antygeny pokarmowe w etiopatogenezie schizofrenii. Psychiatr. Pol, 2016, Natalia. Dysbioza i suplementacja probiotykami w aspekcie regulacji funkcji osi jelitowo-mózgowej. Simon, et al. Dysbiosis of the gut microbiota in disease. Microbial ecology in health and disease, 2015, Christophe, et al. Functional dysbiosis within the gut microbiota of patients with constipated‐irritable bowel syndrome. Alimentary pharmacology & therapeutics, 2012, Edyta; Krasińska, Beata; Walkowiak, Jarosław. Hipolaktazja, zespół złego wchłaniania laktozy, nietolerancja laktozy. Family Medicine & Primary Care Review, 2011, 2: Paulina; Kulig, Jan; DIAGNOSTYKI, Kierownik Zakładu. Ocena przydatności diagnostycznej oznaczeń amylazy, lipazy i elastazy trzustkowej (E1) u chorych z ostrym zapaleniem Satti, et al. How useful is fecal pancreatic elastase 1 as a marker of exocrine pancreatic disease?. The Journal of pediatrics, 2002, Matthias, et al. Expression of human beta-defensins in children with chronic inflammatory bowel disease. PLoS One, 2010, dr hab. n. med. Krzysztof Bielecki Niedrożność jelita grubego z powodu rzekomej polipowatości w przebiegu WZJG. Oddział Chirurgii Ogólnej z Pododdziałem Proktologii Szpitala Solec,
Wiele z tych źle tolerowanych przy IBS substancji jest prebiotykami, czyli pożywką dla dobrych bakterii jelitowych. Zatem ich eliminacja wpływa niekorzystanie na mikrobiom. Dieta low FODMAP powinna być bogata w rozpuszczalny błonnik i musi dostarczyć odpowiedniej ilości energii z tłuszczów, białek, węglowodanów, jak każda dobrze
Sieć franczyzowa Fit Cake jako pierwsza wprowadza na polski rynek słodycze LOW FODMAP przeznaczone dla osób z zaburzeniami pokarmowymi SIBO i zespołem jelita drażliwego. Schorzenia te dotykają też osób aktywnych i zdrowo odżywających się. Przy ich leczeniu kluczowa jest dieta. Od teraz w Fit Cake mogą bez obaw raczyć się ciastami, batonami czy deserami w słoiczkach, stworzonymi specjalnie dla nich. Autorka słodkości marki Fit Cake Ewelina Choińska, opracowując nową, słodką linię produktową zawsze odnosi się do potrzeb zgłaszanych przez klientów. Tym razem sama byłam pierwszym z nich – opowiada współwłaścicielka sieci. – Mimo, iż od wielu lat jem zdrowo i uprawiam sport, od pewnego czasu zaczęły mi doskwierać problemy jelitowe, chroniczne zmęczenie itp. Wykonałam test SIBO i okazało się, że wynik jest pozytywny. Dopiero, gdy sama je u siebie wykryła, zauważyła jak wiele osób (w tym głównie aktywnych kobiet) z tym się zmaga, odmawiając sobie niemal wszystkiego. Zaczęła pogłębiać wiedzę na ten temat. Czytała artykuły, analizowała badania na stronie Monash University, jeździła na konsultacje dietetyczne do Centrum „Zdrowe Jelita” w Warszawie. Dowiedziała się, że SIBO daje objawy podobne do zespołu jelita drażliwego, ale jest dużo powszechniejsze, choć do tej pory nie było zbyt często stwierdzane. Jednak świadomość dotycząca tej choroby szybko wzrasta. Powoduje ją nadmierny rozrost flory bakteryjnej prawidłowej diagnozy cierpiący na nią ludzie często mieli problem z określeniem co tak naprawdę im jest. Ponieważ nawet przy zbilansowanej i zdrowej diecie odczuwali męczące dolegliwości. Nie pomagała też rezygnacja z cukru i glutenu, które odpowiadają za większość tego typu uciążliwości. Lekarze opracowali specjalną dietę zalecaną dla osób chorych na SIBO i zespół jelita drażliwego - LOW FODMAP. Polega ona na ograniczeniu spożycia produktów bogatych w FODMAPs, czyli krótkołańcuchowe węglowodany, trawione w przewodzie pokarmowym, ale równocześnie słabo wchłaniane. Ich fermentacja przez bakterie okrężnicy prowadzi do wzdęć i bólów brzucha. Produkty na czarnej liście FODMAPs to: fruktoza, laktoza, oligosacharydy (fruktany i galaktany) oraz poliole, inaczej alkohole cukrowe (erytrytol, maltitol, mannitol, ksylitol, izomaltoza). W diecie LOW FODMAP produkty te zastępowane są zdrowszymi odpowiednikami. Takie są też desery, które właśnie pojawiały się w witrynkach nieCukietni Fit Cake. Nasze słodkości słodzimy syropem ryżowym oraz stevią. Chcę odczarować stereotyp, że stevia jest niesmaczna i gorzka. Tak się dzieje, gdy stosuje się ją nieumiejętnie. Uważam, że to świetny słodzik i w deserach Fit Cake na pewno nikt nie poczuje goryczy – zapewnia Ewelina Choińska, twórczyni przepisów w Fit Cake. – Słodkości doprawiamy nieziemsko aromatyczną wanilią, którą przywiozłam z Zanzibaru. U nas dieta LOW FODMAP jest lekkostrawna, wręcz lecznicza i na pewno smaczna. Na razie w tej linii fit produktów znalazły się torty (o smaku pinacolady, czekoladowy oraz waniliowy z truskawkami), lekkostrawne ciasta (wegański sernik a'la LOTUS biscoff, ciasto krówka, malinowy chruśniak, cytrynecznik straciatella, ciasto marchewkowe czy brownie ze słonym karmelem i solonym popcornem). Na wynos można wziąć też baton NO-MILK SNACK lub waniliowo-malinową ryżowiankę. Mimo tej uporczywej dolegliwości jaką jest SIBO nie zamierzam rezygnować ze słodyczy. Znalazłam sposób, by jeść smacznie, a jednocześnie sobie nie szkodzić. A skoro ja potrafię umilić sobie życie smaczną dietą, to czemu mam nie pomóc innym. Dlatego wprowadziliśmy ofertę LOW FODMAP do naszej franczyzy – tłumaczy Ewelina Choińska. Fit Cake to sieć specjalistycznych kawiarni, które odpowiadają na potrzeby ludzi zmagających się z różnymi pokarmowymi problemami. Jej twórcy zaczynali mając jedną prostą zasadę: zero cukru. Teraz mają bardzo rozbudowana ofertę, dedykowaną ludziom na diecie bezglutenowej, bezlaktozowej, KETO, OPTI, dla alergików, chorych na cukrzycę, celiakię czy otyłość. Wypełniliśmy niszę na rynku i okazało się, jak bardzo byliśmy wyczekiwani. Świadomość ludzi na temat żywienia szybko rośnie, a my jak pionierzy wyznaczamy trendy i zmieniamy myślenie Polaków. Jesteśmy na bieżąco i nadążamy za potrzebami – puentuje Rafał Kościuk, właściciel Fit Cake. Sprawdź ofertę w katalogu Finanse Minimalna kwota: 19 000 zł netto Opłata wstępna: zgodnie z wybranym pakietem FLEX Opłata bieżąca: ustalana indywidualnie lub stała kwota 500 zł netto Opłata marketingowa: brak
Deser dla diabetyka. Przechodząc do konkretów, ciasto dla diabetyka powinno zawierać chude białko, które spowalnia trawienie. Unikać za to należy ciast tłustych oraz ciast z owocami zawierającymi dużo cukru. ciasto drożdżowe. piernik z bakaliami (dużo tłuszczu). Zdecydowanie lepszym od ciasta deserem dla diabetyka będą galaretka
Sieć franczyzowa Fit Cake jako pierwsza wprowadza na polski rynek słodycze LOW FODMAP przeznaczone dla osób z zaburzeniami pokarmowymi SIBO i zespołem jelita drażliwego. Schorzenia te dotykają też osób aktywnych i zdrowo odżywających się. Przy ich leczeniu kluczowa jest dieta. Od teraz w Fit Cake mogą bez obaw raczyć się ciastami, batonami czy deserami w słoiczkach, stworzonymi specjalnie dla słodkości marki Fit Cake Ewelina Choińska, opracowując nową, słodką linię produktową zawsze odnosi się do potrzeb zgłaszanych przez Tym razem sama byłam pierwszym z nich – opowiada współwłaścicielka sieci. – Mimo, iż od wielu lat jem zdrowo i uprawiam sport, od pewnego czasu zaczęły mi doskwierać problemy jelitowe, chroniczne zmęczenie itp. Wykonałam test SIBO i okazało się, że wynik jest również:Białostocki Fit Cake tworzy nową, własną markę - Keto Cake [zdjęcia]Jak mówi Ewelina Choińska, dopiero, gdy je u siebie wykryła, zauważyła jak wiele osób (w tym głównie aktywnych kobiet) z tym się zmaga. Zaczęła pogłębiać wiedzę na ten temat. Czytała artykuły, analizowała badania na stronie Monash University, jeździła na konsultacje dietetyczne do Centrum "Zdrowe Jelita" w Warszawie. Dowiedziała się, że SIBO daje objawy podobne do zespołu jelita drażliwego, ale jest dużo powszechniejsze, choć do tej pory nie było zbyt często stwierdzane. Jednak świadomość dotycząca tej choroby szybko wzrasta. Powoduje ją nadmierny rozrost flory bakteryjnej prawidłowej diagnozy cierpiący na nią ludzie często mieli problem z określeniem co tak naprawdę im jest. Ponieważ nawet przy zbilansowanej i zdrowej diecie odczuwali męczące dolegliwości. Nie pomagała też rezygnacja z cukru i glutenu, które odpowiadają za większość tego typu uciążliwości. Czytaj również:Fit Cake i Fundacja Miś w Fartuchu stworzyły specjalny baton dla cukrzykówLekarze opracowali specjalną dietę zalecaną dla osób chorych na SIBO i zespół jelita drażliwego - LOW FODMAP. Polega ona na ograniczeniu spożycia produktów bogatych w FODMAPs, czyli krótkołańcuchowe węglowodany, trawione w przewodzie pokarmowym, ale równocześnie słabo wchłaniane. Ich fermentacja przez bakterie okrężnicy prowadzi do wzdęć i bólów brzucha. Produkty na czarnej liście FODMAPs to: fruktoza, laktoza, oligosacharydy (fruktany i galaktany) oraz poliole, inaczej alkohole cukrowe (erytrytol, maltitol, mannitol, ksylitol, izomaltoza). W diecie LOW FODMAP produkty te zastępowane są zdrowszymi są też desery, które właśnie pojawiały się w witrynkach nieCukierni Fit Nasze słodkości słodzimy syropem ryżowym oraz stevią. Chcę odczarować stereotyp, że stevia jest niesmaczna i gorzka. Tak się dzieje, gdy stosuje się ją nieumiejętnie. Uważam, że to świetny słodzik i w deserach Fit Cake na pewno nikt nie poczuje goryczy. Słodkości doprawiamy nieziemsko aromatyczną wanilią, którą przywiozłam z Zanzibaru. U nas dieta LOW FODMAP jest lekkostrawna, wręcz lecznicza i na pewno smaczna - zapewnia Ewelina Choińska, twórczyni przepisów w Fit również:Białostocka Fit Cake ma już praw 40 punktów franczyzowych w Polsce [zdjęcia]Na razie w tej linii fit produktów znalazły się torty (o smaku pinacolady, czekoladowy oraz waniliowy z truskawkami), lekkostrawne ciasta (wegański sernik a'la LOTUS biscoff, ciasto krówka, malinowy chruśniak, cytrynecznik straciatella, ciasto marchewkowe czy brownie ze słonym karmelem i solonym popcornem). Na wynos można wziąć też baton NO-MILK SNACK lub waniliowo-malinową Mimo tej uporczywej dolegliwości jaką jest SIBO nie zamierzam rezygnować ze słodyczy. Znalazłam sposób, by jeść smacznie, a jednocześnie sobie nie szkodzić. A skoro ja potrafię umilić sobie życie smaczną dietą, to czemu mam nie pomóc innym. Dlatego wprowadziliśmy ofertę LOW FODMAP do naszej franczyzy – tłumaczy Ewelina Choińska. Białystok. Kasia i Mateusz dostarczą fit smakołyki prosto do... Fit Cake to sieć specjalistycznych kawiarni, które odpowiadają na potrzeby ludzi zmagających się z pokarmowymi problemami. Jej twórcy zaczynali mając jedną zasadę: zero cukru. Teraz mają bardzo rozbudowana ofertę, przeznaczona dla ludzi na diecie bezglutenowej, bezlaktozowej, KETO, OPTI, dla alergików czy chorych na cukrzycę lub Wypełniliśmy niszę na rynku i okazało się, jak bardzo byliśmy wyczekiwani. Świadomość ludzi na temat żywienia szybko rośnie, a my jak pionierzy wyznaczamy trendy i zmieniamy myślenie Polaków. Jesteśmy na bieżąco i nadążamy za potrzebami – konkluduje Rafał Kościuk, właściciel Fit Choińska, autorka menu LOW FODMAP w Fit CakeCytrynecznik LOW FODMAPSernik LOW FODMAP z Fit CakeMalinowa ryżanka Fit CakePolecane ofertyMateriały promocyjne partnera
nie zbilansowaną dietą, pamiętając, że nie istnieje wspólna dieta dla wszyst-kich chorych na NZJ, a poradnik ten ma ułatwić pacjentom zrozumienie pewnych zjawisk związanych ze specyfiką żywienia chorych na NZJ. W przypadku wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (WZJG), zmianami chorobowymi zajęte jest jelito grube. Nowotwory jelita grubego i odbytu są jednymi z najczęściej występujących nowotworów na świecie. Zachorowania odnotowuje się dwukrotnie częściej u mężczyzn. Szacuje się, że nowotwory jelita grubego stanowią czwartą, najczęstszą przyczynę zgonów nowotworowych, a ich leczenie stanowi wyzwania dla specjalistów wielu dziedzin. Jak się odżywiać, aby chronić się przed nowotworem jelita grubegoW rozwoju nowotworu jelita grubego istotne znaczenie mają czynniki środowiskowe, do których należą przede wszystkim spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa, nadmierne spożycie alkoholu oraz otyłość. Potencjalnie rakotwórcze działanie mogą wykazywać również produkty bogate w cukry proste oraz tłuszcze zwierzęce. Wśród czynników ochronnych wymieniane są głównie produkty o wysokiej zawartości błonnika pokarmowego oraz produkty bogate w wapń. Korzystne działanie w profilaktyce raka jelita grubego mogą odgrywać również: spożycie ryb, niskoskrobiowych warzyw, owoców oraz odpowiednia podaż witaminy D. Żywność oraz stan odżywienia wpływają nie tylko na ryzyko wystąpienia nowotworu, ale również na przebieg już istniejącej choroby nowotworowej. Właściwa dieta u pacjenta z nowotworem jelita grubego może przyczynić się do zwiększenia skuteczności leczenia, poprawy tolerancji terapii leczniczej oraz zmniejszenia ryzyka wystąpienia powikłań. Leczenie operacyjne raka jelita grubego a dietaSposób przygotowania do operacji może różnić się w zależności od placówki medycznej, w której będzie prowadzony zabieg. Przez wiele lat częstą praktyką było intensywne oczyszczanie jelita przed operacją, stosowanie diety płynnej, leków przeczyszczających lub też oczyszczania mechanicznego. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi zawartymi w specjalnie opracowanym protokole – rutynowe przygotowanie jelita do zabiegu nie zawsze jest zalecane. Wyjątek od tej reguły stanowią konieczności wyłonienia ileostomii odbarczającej, niskiej przedniej resekcji odbytnicy, techniki endoskopowej transanal endoscopic microsurgery (TEM), hybrydowej techniki transanal total mesorectal excision (TaTME). Najważniejsze elementy przygotowania żywieniowego do operacji stanowią: rezygnacja z palenia tytoniu i nadużywania alkoholu,poprawa stanu jest wykluczenie spożywania potraw ciężkostrawnych. Dodatkowo, pokarmy stałe należy wykluczyć na 6 godzin przed operacją natomiast płyny dwie godziny przed zabiegiem. W okresie pooperacyjnym, od momentu rozpoczęcia żywienia doustnego, stosowane jest stopniowe włączanie produktów spożywczych, zaczynając od diety płynnej. Następnie włączane są produkty lekkostrawne o zmienionej konsystencji, np. owsianki, zupy, jogurty czy budyń. W zależności od tolerancji i objawów ze strony przewodu pokarmowego wprowadzane są kolejne produkty o coraz twardszej konsystencji aż do momentu powrotu do zwyczajowego sposobu odżywiania. W przypadku złej tolerancji podawanych produktów można wrócić do stosowania diety płynnej. Odżywianie w czasie chemioterapiiZasady stosowane w przypadku chemioterapii znajdziesz tutaj zasady odżywiania przy nowotworze jelita grubego i odbytnicyDieta powinna być dopasowana indywidualnie do potrzeb chorego, uwzględniać jego aktualny stan odżywienia, rodzaj stosowanych terapii leczniczych oraz stopień wydolności przewodu pokarmowego. W dietoterapii należy uwzględnić również występowanie i nasilenia specyficznych objawów ze strony przewodu pokarmowego takich jak: biegunka, wymioty, wzdęcia, uczucie niepełnego wypróżnienia, utrata apetytu, ból przy defekacji, anemia, bóle względu na ryzyko wystąpienia niedożywienia istotnym elementem diety chorego jest pełnowartościowe białko. Źródłem białka w diecie mogą być chude mięsa, jaja, rośliny strączkowe (w zależności od tolerancji pacjenta), ryby, niemodyfikowane produkty sojowe oraz zboża. Tłuszcz w diecie chorego z nowotworem powinien być przyjmowany w ograniczonych ilościach. Dieta o wysokiej zawartości tłuszczów wpływa na zwiększenie ryzyka wystąpienia wielu chorób metabolicznych, a także wpływa niekorzystnie na sam proces nowotworowy. Wskazane jest spożywanie przede wszystkim nienasyconych kwasów tłuszczowych. Korzystne może okazać się włączenie do diety ryb przynajmniej 3 razy w tygodniu. Wskazane źródła tłuszczu stanowią również oliwa z oliwek, awokado, olej rzepakowy i lniany. Należy ograniczyć przyjmowanie tłuszczów nasyconych (masła, majonezu, oleju słonecznikowego i kukurydzianego, czerwonego mięsa) oraz unikać potraw smażonych. Niewskazane jest przyjmowanie produktów gotowych, zup i sosów w proszku, kostek rosołowych, ciastek i herbatników ze względu na wysoką zawartość niekorzystnych kwasów stanowią główne źródło energii dla organizmu. W diecie chorego z nowotworem zaleca się spożywanie węglowodanów złożonych (pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych oraz warzywa) oraz unikanie cukrów prostych (cukier, wyroby cukiernicze, ciastka, cukierki, ketchup, gotowe sosy i zupy w proszku, płatki śniadaniowe, słodzone wyroby mleczne). Kontrowersyjnym składnikiem pokarmowym u pacjentów z nowotworem jelita grubego może wydawać się błonnik. Funkcją błonnika pokarmowego znajdującego się w warzywach, owocach, pełnoziarnistych produktach oraz nasionach i orzechach polega na wspieraniu oczyszczania jelita, pobudzaniu perystaltyki i wydłużaniu uczucia sytości. Nie potwierdzono dotychczas, że u chorychz nowotworem jelita grubego należy ograniczać podaż błonnika pokarmowego, jeżeli nie wskazują na to objawy i samopoczucie pacjenta. Ważne składniki odżywcze i ich źródławitamina E – oleje roślinne, nasiona, pestki, orzechy,karoten – warzywa i owoce o intensywnych kolorach (zielonym, żółtym, pomarańczowymi czerwonym),witamina D – tłuste ryby morskie, wysokiej jakości suplementy diety,witamina C – warzywa (natka pietruszki, papryka, kapusta, chrzan), owoce (owoce jagodowe, wiśnie, kiwi, cytrusy),wapń – produkty mleczne, ryby, migdały, mak, słonecznik, nasiona roślin strączkowych, brokuły,cynk – owoce morza, orzechy, nabiał, jaja, mięso,selen – orzechy brazylijskie, ryby, kakao, kasza gryczana, jaja, przeciwwskazane: alkohol, cukier, słodzone napoje gazowane,pieczywo cukiernicze, żywność wysoko przetworzona (parówki, chipsy, kremy, sery topione itp.), potrawy i produkty smażone, obsmażane,słone przekąski. Należy dbać o przyjmowanie posiłków regularnie oraz unikanie spożywania pokarmów o dużej objętości podczas jednego posiłku. Należy zwracać uwagę na świeżość produktów spożywczych, nie spożywać produktów z objawami psucia, spleśniałych lub o wątpliwej dacie przydatności do spożycia. Kluczowym elementem służącym do oceny skuteczności stosowanej diety jest obserwacja stanu odżywienia. Dieta jest jednym bardzo ważnych elementów decydujących o skuteczności leczenia, dlatego warto udać się po profesjonalną opiekę dietetyczną zarówno w czasie trwania, jak i po zakończeniu leczenia choroby nowotworowej. Dieta Śródziemnomorska korzystna dla pacjentów z rakiem jelita grubegoLiczne doniesienia wskazują, że stosowanie diety śródziemnomorskiej może przynieść korzyści pacjentom z nowotworem jelita grubego. Dieta śródziemnomorska charakteryzuje się dużym spożyciem owoców, warzyw i węglowodanów złożonych; częstym spożyciem ryb i owoców morza oraz niskim spożyciem mięsa i jego przetworów. Bogactwo substancji aktywnych pochodzących z warzyw i owoców oraz odpowiednia ilość błonnika pokarmowego pozwalają przypuszczać, że dieta śródziemnomorska będzie miała działanie neutralizujące toksyczne działanie chemioterapii oraz zmniejszała nasilenie stanu zapalnego u pacjentów z nowotworem jelita grubego. Korzystne działanie diety zależy jednak od indywidualnie dopasowanych rozwiązań i tolerancji pacjenta. Autorka: Elwira GliwskaŹródła:Bakker, Nathalie, et al. „Eight years of experience with enhanced recovery after surgery in patients with colon cancer: impact of measures to improve adherence.” Surgery (2015): Alberto, et al. „Mediterranean diet and colorectal cancer: A systematic review.” Nutrition 43 (2017): E., Nowotwór jelita grubego – postępowanie dietetyczne. Gerontologia Współczesna 4/2014, vol. 2Kałądkiewicz E., Doboszyńska A., Dietoprofilaktyka raka jelita grubego. Onkologia w Praktyce Klinicznej 2012, tom 8, nr 5, 171–177Kim, Min Ki, et al. „Comparison of the effects of an ERAS program and a single-port laparoscopic surgery on postoperative outcomes of colon cancer patients.” Scientific reports (2019): 1-8. Mattioli, Anna Vittoria, Alberto Farinetti, and Roberta Gelmini. „The beneficial effect of Mediterranean Diet on Colon-rectal Cancer.” (2018): zachorowań Yuan, et al. „Association between Mediterranean diet adherence and colorectal cancer: a dose-response meta-analysis.” The American Journal of Clinical Nutrition (2020): 1214-1225.Od Redakcji: Klasyfikację wiarygodności (jakości) danych zastosowaną w wytycznych przedstawiono w poprzednim artykule na temat zaleceń dotyczących obserwacji chorych operowanych z powodu raka jelita grubego oraz poddanych polipektomii z powodu gruczolaka jelita grubego (Medycyna Praktyczna – Onkologia 6/2010, s. 77).
Latem sięgaj po sezonowe warzywa i owoce. Zobacz przepisy na pyszne wakacyjne dania. Fot. materiały prasoweGofry cukiniowe z serem, krem z pieczonych pomidorów i szpinakowe muffiny z malinami… Te dania z wykorzystaniem letnich warzyw i owoców na pewno przypadną Ci do gustu. To prawdziwy smak lata! Zobacz dlaczego warto sięgać po sezonowe warzywa i owoce. Przepisy na pyszne wakacyjne dania polecają blogerki Joanna Anger i Anna Piszczek. Po pierwsze – pomidoryTrudno wyobrazić sobie kuchnię bez pomidorów, które są świetnym źródłem potasu i przeciwutleniaczy. W przeciwieństwie do wielu innych warzyw i owoców, obróbka termiczna poprawia ich strawność i właściwości Podgrzanie pomidorów przyczynia się do uwolnienia likopenu, który jest niezwykle silnym przeciwutleniaczem, działającym przeciwnowotworowo oraz ochronnie na układ krążenia i serce. Warto zatem jeść je świeże, ale również pić zrobiony z nich sok, przeciery i sosy, a także ketchupy. W przypadku tych ostatnich zwracajmy uwagę, by miały w sobie niewiele cukru i jak największą zawartość pomidorów – mówi Katarzyna Błażejewska-Stuhr, ekspertka kampanii „Jedz owoce i warzywa – w nich największa moc się skrywa!”.Najlepsze przetwory z pomidorów naszych CzytelnikówZupa pomidorowa ze świeżych pomidorów z lanym ciastemKoniecznie cukinia!Cukinia to jedno z warzyw z rodziny dyniowatych. Jest lekkostrawna i ma delikatny smak, dlatego może być dodatkiem do dań słodkich i Uwielbiam ją w kuchni! To jedno z pierwszych warzyw, które można podawać małym dzieciom: wystarczy ją tylko lekko podgrzać na parze. Ponieważ jest dość wodnista, świetnie pomaga przy zaparciach u dzieci. Robię z cukinii soki (wyciskam razem z jabłkiem), placuszki (utartą cukinię lekko solę, odcedzam sok, dodaję jajko i mąkę, i smażę) albo zupę krem – wymienia Katarzyna ma wiele witamin ( jest prowitaminą wit. A) i minerałów (żelazo, potas, magnez). Zawiera luteinę i zeaksantynę, które chronią siatkówkę oka oraz przeciwdziałają zwyrodnieniu plamki żółtej. Warzywo to wspiera też układ odpornościowy, jest niskokaloryczna (21 kcal/100g) i ma niski indeks glikemiczny (15). Przepisy na dania z cukinią naszych CzytelnikówZdrowa fasolka szparagowaZarówno żółta, zielona, jak i mniej popularna odmiana fioletowa, jest bardzo zdrowym, lekkim warzywem. Ma niski indeks glikemiczny (15), więc jest bezpieczna dla chorych na cukrzycę. Teraz możemy cieszyć się jej świeżym smakiem, a zimą warto sięgać po mrożonki. Cenimy ją za właściwości przeciwutleniające witamin A, C oraz Z tego względu gotujmy ją krótko, najlepiej na parze, by pod wpływem działania temperatury nie tracić cennych właściwości. Ugotowaną często daję dzieciom jako przegryzkę, łatwą do zabrania w pojemniczku, smaczną również na zimno – zaznacza szparagowa w sosie pomidorowym na zimęFasolka, dzięki dużej zawartości potasu (i niskiej sodu), obniża ciśnienie krwi i działa ochronnie na układ sercowo-naczyniowy. Spora zawartość magnezu, wapnia i fosforu korzystnie wpływa na układ kostny u dzieci. Bogate w witaminy - kalafior i brokułOba te warzywa są wspaniałym źródłem wielu składników odżywczych, witamin z grupy B (w tym kwasu foliowego i B6), witaminy K oraz witaminy C. Tę ostatnią tracimy w czasie gotowania, pomyślmy więc o sałatkach z wykorzystaniem surowych warzyw. Kalafior i brokuł są niezwykle cenione ze względu na właściwości przeciwutleniające i antynowotworowe, a ważnym ich elementem są także związki siarki glukozynolanów, działające przeciwzapalnie. To idealne składniki zup, do chrupania na surowo, ugotowane lub na dania z kalafioremTOP 10 przepisów z brokułami naszych CzytelnikówMaliny na odpornośćSłyną z właściwości wspierających odporność, przeciwzapalnych i zwalczających infekcje. Mają niski indeks glikemiczny (25), dzięki czemu są bezpieczne dla osób z zaburzeniami gospodarki Zarówno owoce, jak i liście malin działają przeciwgorączkowo i napotnie, co wykorzystujmy podczas infekcji u dzieci. Należy jednak pamiętać, że przez wzgląd na sporą zawartość salicylanów mogą działać alergizująco. Warto jeść świeże maliny jako dodatek do dań i deserów, ale można je również mrozić lub zamykać w słoiczkach na chłodniejsze okresy w roku – proponuje ekspertka desery z malinamiCzereśnie na sprawny mózgSą bardzo bogate w witaminy z grupy B, C, E oraz potas, wapń i żelazo oraz flawonoidy. Zawierają również sporo jodu. Ich działanie przeciwutleniające poprawia wygląd skóry, sprawność mózgu, chroni przed procesami starzenia i układ krwionośny. Czereśnie obniżają stężenie cholesterolu i kwasu moczowego we krwi. Pamiętajmy jednak, że zjedzenie zbyt dużej ilości czereśni może skutkować wzdęciami i bólem brzucha (nie należy popijać ich wodą!).Ciasta z czereśniami, którym trudno się oprzeć! PRZEPISY NA LETNIE PRZEKĄSKI Joanna Anger i Anna Piszczek, autorki bloga i ambasadorki kampanii „Jedz owoce i warzywa – w nich największa moc się skrywa!”, proponują niecodzienne przepisy na dania z letnimi smakami. Ich bazą są pomidory, cukinia i maliny. Smacznego!Gofry cukiniowe z serem [PRZEPIS]Gofry cukiniowe z cukinia 1,5 szklanki mąki orkiszowej 2 jajka szklanka mleka pół szklanki oleju rzepakowego pęczek koperku pół szklanki startego żółtego sera, np. cheddar, gouda łyżeczka proszku do pieczenia WykonanieBiałka oddziel od żółtek i ubij w miseczce na sztywną pianę. Koperek drobno posiekaj. Cukinię zetrzyj na małych oczkach tarki i przełóż do dużej miski. Dodaj żółtka, mleko, olej, koperek i wymieszaj. Dodaj mąkę, ser i proszek do pieczenia. Ponownie wymieszaj wszystkie składniki. Dodaj ubitą pianę i wmieszaj ją do ciasta. Rozgrzej gofrownicę i nakładaj łyżką ciasto na kratki. Piecz ok. 3-4 minut, w zależności od zaleceń producenta. Nie otwieraj gofrownicy podczas pieczenia. Studź gofry na kratce. Podawaj np. z jogurtem naturalnym, w którym można maczać z pieczonych pomidorów [PRZEPIS]Krem z pieczonych pomidorów 1,5 l zimnej wody 2 marchewki 1 korzeń pietruszki ćwiartka selera por mała cebula 2 ząbki czosnku 2 gałązki natki pietruszki 2 ziarna ziela angielskiego 1 listek laurowy 2 łyżki oleju rzepakowego WykonanieMarchew, pietruszkę, cebulę, seler i por obierz i przełóż do garnka. Zalej wodą i zacznij gotować pod przykryciem. Dodaj ziele angielskie, listek laurowy i gotuj bulion na średnim ogniu do momentu, aż warzywa zmiękną. W tym samym czasie piekarnik nastaw na 200°C z termoobiegiem. Pomidory pozbaw szypułek i pokrój na ćwiartki. Czosnek obierz i pokrój na kawałki. Przełóż pomidory i czosnek do dużego naczynia żaroodpornego, polej olejem i wstaw do nagrzanego piekarnika. Piecz bez przykrycia ok. 25 minut, aż pomidory zaczną się rozpadać. Wyjmij naczynie z piekarnika, przełóż upieczone pomidory na sitko o drobnych oczkach i dokładnie przetrzyj, tak by powstał przecier. Przelej go do garnka i dodaj ugotowane marchewki, seler, pietruszkę i por. Zalej całość szklanką bulionu, dodaj gałązki natki pietruszki i zblenduj na gładki krem. Opcjonalnie dopraw do smaku solą i pieprzem, i gotowe!Szpinakowe muffiny z malinami [PRZEPIS]Szpinakowe muffiny z malinami. Składniki:2 garści liści szpinaku 1,5 szklanki mąki orkiszowej 2 jajka pół szklanki oleju rzepakowego słodkie jabłko 2 łyżki miodu łyżeczka proszku do pieczenia pół łyżeczki sody 12 malin WykonaniePiekarnik nastaw na 180°C z termoobiegiem. Przygotuj 12 foremek na muffiny. Jabłko obierz i zetrzyj na tarce, przełóż do miski. Dodaj jajka, olej, miód i szpinak, a następnie zblenduj na papkę. Mąkę przesiej przez sito i przesyp do mokrych składników. Dodaj również proszek do pieczenia i sodę. Całość wymieszaj łyżką. Napełnij foremki ciastem do 2/3 wysokości. Na środek każdej babeczki ułóż malinę i wciśnij ją do środka. Wstaw foremki do nagrzanego piekarnika i piecz 18 minut na środkowym poziomie. Wyjmij i pozostaw do przepisy na letnie dania:Przepisy na letnie dania jak u babciTe dania kochamy najbardziej!Knedle ze śliwkami jak u babciTe przekąski będą hitem wakacyjnych imprez! Sprawdź przepisy prosto od MasterchefaPolecane ofertyMateriały promocyjne partnera
Celiakia to choroba autoimmunologiczna, która powoduje poważne uszkodzenie wyściółki jelita cienkiego. Gluten - białko występujące w pszenicy, jęczmieniu i życie - wywołuje jej objawy. Obecnie nie ma lekarstwa na celiakię. Ścisła dieta bezglutenowa - znana również jako dieta w celiakii - musi być przestrzegana, aby organizm mógł się wyleczyć.
Zespół jelita drażliwego, nazywany dawniej przez niektórych lekarzy nerwicą jelit, to niezwykle uciążliwe schorzenie. Jak bardzo? Zrozumieją to jedynie ci, którzy na tę dolegliwość cierpią. Niekończące się bóle brzucha, zaparcia, biegunki... Podobnie, jak tylko migrenowcy wiedzą, co to naprawdę znaczy ból głowy. W przypadku zespołu jelita drażliwego, możemy sobie pomóc odpowiednią dietą. Na szczęście przygotowywane zgodnie z nią potrawy są pyszne. Jajka z cukinią i papryką Składniki (na 1 porcję): • 2 jajka• 1/3 małej cukinii• 1/3 małej papryki czerwonej• 1/2 łyżeczki oleju rzepakowego• 1 garść liści szpinaku• 1 łyżeczka szczypiorku• 2 garście rukoli• 1 łyżka kiełków brokuła Przygotowanie: Paprykę, cukinię, szczypiorek myjemy i drobno kroimy. Następnie podsmażamy na oleju rzepakowym przez około 2 minuty, dodajemy wcześniej wymieszane jajka i liście szpinaku. Smażymy pod przykryciem przez ok. 2 minuty. Podajemy na liściach rukoli, posypane kiełkami. Wylecz tarczycę dietą. Przepisy, które zatrzymają Hashimoto Omlet z warzywami to sycąc a jednocześnie lekkie śniadanie Pinterest Burgery z indyka i cukinii Składniki (na 4 porcje): • 2 łyżki kaszy jaglanej• 1 łyżka świeżej mięty• 1 łyżeczka posiekanej natki pietruszki• 1 mała cukinia• oregano• kmin rzymski (kumin)• 2 łyżki oliwy z oliwek• 400 g mielonego fileta z piersi indyka• sól, mielony czarny pieprz Przygotowanie: Kaszę gotujemy według wskazań na opakowaniu. Cukinię ścieramy na tarce, solimy, mieszamy i odstawiamy na kilka minut. Odciskamy sok. Do mięsa dodajemy przyprawy, startą cukinię, ugotowaną kaszę i mieszamy. Formujemy niewielkie kotleciki i pieczemy je przez 30 minut w 175°C. Burgery z indyka to doskonały pomysł na lekki obiad Pinterest Co zamiast pieczywa? Oto 5 zdrowych i nietypowych propozycji, które zastąpią chleb Kotleciki aromatyczne z ryżem Składniki (na 1 porcję): 7 łyżek ryżu brązowego• 125 g fasolki szparagowej (może być mrożona)• 120 g wołowiny, rostbef• 1 duży pomidor• 1 łyżeczka świeżej mięty• 1 łyżeczka cebuli dymki (zielona część)• sól, pieprz Przygotowanie: Ryż gotujemy według przepisu na opakowaniu. Mielimy mięso w maszynce i mieszamy ze świeżo posiekaną miętą, pokrojonymi drobno pomidoramibez skórki i dymką. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Formujemy kotleciki i zapiekamy w piekarniku w temperaturze 175°C stopni przez 25 minut. Gotujemy fasolkę szparagową w lekko osolonej wodzie i podajemy z kotlecikami. Zdrowe obiady w 30 minut [5 PRZEPISÓW] Burgery ryżowe są sycące i lekkostrawne Pinterest Ryba z kaszą i warzywami Składniki (na 1 porcję): • 100 g łososia świeżego• pieprz czarny cytrynowy• 5 łyżek kaszy jaglanej lub gryczanej• 1 szklanka pokrojonej w kostkę dyni Przygotowanie: Filet z łososia doprawiamy pieprzem cytrynowym i pieczemy w temperaturze 175°C przez ok. 20 minut. Gotujemy kaszę według wskazań na opakowaniu. Dynię gotujemy na półtwardo. Po przygotowaniu wszystkich składników przekładamy je na talerz. Szybki detoks? Postaw na zdrowe kiszonki, które oczyszczą i wzmocnią organizm Pieczony łosoś to zdrowa i lekka propozycja na szybki obiad Pinterest Sałatka z łososiem Składniki (na 1 porcję): • 10 liści sałaty• 1/2 pomidora• 1/2 żółtej papryki• 1/2 łyżeczki cebuli dymki• 1/2 łyżeczki nasion sezamu• 1 łyżka nasion dyni• 80 g łososia• 1 łyżka oleju rzepakowego• 1 jajko przepiórcze• 3 łyżki makaronu razowego Przygotowanie: Makaron gotujemy według wskazań na opakowaniu. Łososia pieczemy na ruszcie, a jajko gotujemy na twardo. Warzywa kroimy w kostkę. Mieszamy rozdrobnioną sałatę z warzywami, kawałkami łososia, posiekanym jajkiem. Posypujemy pestkami dyni i polewamy olejem rzepakowym. Ewentualnie doprawiamy według uznania. Kuchnia ZERO WATE w wersji FIT. Wypróbuj przepisy z bestsellerowej książki 'Gotuję, nie marnuję. Kuchnia zero waste po polsku' Sałatka z łososiem doskonale nadaje się zarówno na lunch, obiad, jak i kolację Pinterest Pudding chia z papają lub malinami Składniki (na 1 porcję): • 3 łyżki nasion chia• 1,5 szklanki napoju migdałowegobez cukru• 1 papaja lub 1 garść malin• 1 łyżeczka syropu klonowego Przygotowanie: Podgrzewamy napój migdałowy, dodajemy syrop klonowy i nasiona chia, energicznie mieszamy. Odstawiamy do wystudzenia. Kiedy deser jest zimny, polewamy zmiksowaną papają lub posypujemy malinami. Pudding z chia i malinami to zdrowy i lekki deser Pinterest Najlepsze sposoby na odchudzanie. TE nietypowe metody moga Cię zaskoczyć Przepisy pochodzą z książki "Jelito drażliwe. Leczenie dietą" autorstwa Hanny Stolińskiej- Fiedorowicz (Wydawnictwo: Zwierciadło) 'Jelito drażliwe. Leczenie dietą' Hanna Stolińska- Fiedorowicz (Wydawnictwo: Zwierciadło) Wydawnictwo ZwierciadłoWZJG Dieta. Pij dużo płynów i wody: niektórzy mylnie piją mało bo liczą na to, że to doprowadzi do zaparcia i mniejszej ilości biegunek. To kończy się na odwodnieniu organizmu i pogorszeniu sytuacji. Jeśli posiadasz wrzodziejące zapalenie jelita grubego to staraj się pić co najmniej 2/2,5 litra jeśli wydaje Ci się to dużo Celiakia, inaczej choroba trzewna, to autoimmunologiczna choroba mająca podłoże genetyczne. Jest chorobą wrodzoną i obecnie nie da się jej wyleczyć – trwa całe życie. Objawia się nietolerancją glutenu, czyli białka zapasowego, które występuje w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie1. Gluten działa na organizm bezglutenowca toksycznie – powoduje zanik kosmków jelitowych, które odpowiadają za przyswajanie składników odżywczych. Obecność glutenu prowadzi więc do upośledzenia wchłaniania pokarmu, witamin, minerałów i innych składników odżywczych ważnych dla organizmu. W efekcie powoduje to szereg trudnych do zdiagnozowania dolegliwości. Jak leczyć celiakię? Celiakii nie da się całkowicie wyleczyć. Jedynym rozwiązaniem jest dieta bezglutenowa, która – jeśli jest sumiennie przestrzegana – pozwala wyeliminować wszystkie objawy choroby trzewnej. Dieta bezglutenowa polega na całkowitym wyeliminowaniu ze swojego codziennego menu produktów spożywczych zawierających gluten. Więcej na ten temat w dziale dieta bezglutenowa. Jak zdiagnozować celiakię? Szacuje się, że na celiakię choruje obecnie co najmniej 1% populacji – dotyczy to także Polski. Co ważne, może się ona ujawnić w każdym wieku. Obecnie celiakia diagnozowana jest u osób między 30. a 50. rokiem życia, dwa razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Jej diagnozowanie, choć coraz częstsze, wciąż przysparza sporo problemów. Celiakia powoduje szereg objawów, które bywają charakterystyczne dla najróżniejszych schorzeń. Czerwona lampka powinna zapalić się każdemu, kto zmuszony jest do ciągłych wizyt u lekarzy różnych specjalności, a wciąż nie otrzymuje żadnej trafnej diagnozy. Celiakia jest nadal słabo rozpoznawalna. Celiakię diagnozuje się poprzez badania serologiczne z krwi. Przed wykonaniem badań należy skonsultować się z lekarzem gastroenterologiem – przejście na dietę bezglutenową bez tej konsultacji może zaburzyć wyniki ewentualnych badań i uniemożliwić postawienie trafnej diagnozy! Lekarz udzieli też wszelkich wskazówek, do których należy się stosować w dalszym procesie diagnozowania choroby. Jakie są objawy celiakii? Objawy celiakii mogą stanowić obszerny zbiór dolegliwości, co niestety utrudnia diagnozowanie tej choroby. Objawy mogą różnić się w zależności od wieku osób chorych. Najczęstsze objawy choroby trzewnej to: bóle brzucha wzdęcia biegunki zaparcia zespół jelita drażliwego niewyjaśniona utrata masy ciała niski wzrost nieprawidłowy rozwój u dzieci depresja niedobory witamin i minerałów (często anemia z niedoboru żelaza) – efekt upośledzonego wchłaniania wysoki poziom cholesterolu afty w ustach, wrzodziejące zapalenia jamy ustnej problemy ze szkliwem uczucie ciągłego zmęczenia dotkliwe bóle głowy częste złamania, przedwczesna osteoporoza, bóle w kościach i stawach zaburzenia neurologiczne problemy z płodnością współwystępowanie innych chorób autoimmunologicznych Alergia na gluten Celiakia, wbrew powszechnej opinii, nie jest alergią pokarmową – nie należy mylić ze sobą tych dwóch schorzeń. Gluten jest bardzo częstym alergenem, wymienia się go zaraz po mleku. U osób uczulonych na to białko wśród reakcji alergicznych wymienia się biegunkę, wymioty, pokrzywki skórne, katar, wstrząs anafilaktyczny, skurcze oskrzeli, zmiany skórne. Objawy te mogą występować natychmiast po spożyciu pokarmu zawierającego gluten albo z kilkugodzinnym lub nawet 1-2-dniowym opóźnieniem. Na razie jedyną pewną metodą diagnozowania alergii na gluten jest dieta eliminacyjna, z ponownym wprowadzeniem produktów zawierających uczulający gluten. Nadwrażliwość na gluten To trzeci rodzaj przypadłości, w której gluten powoduje liczne dolegliwości. U osób z nadwrażliwością na gluten można, przy pomocy badań laboratoryjnych, wykluczyć celiakię i alergię na pszenicę, nie obserwuje się właściwie zaniku kosmków jelitowych, a mimo to jedzenie produktów zawierających gluten powoduje podobne objawy. Osoby z tego rodzaju dolegliwością skarżą się najczęściej na bóle brzucha, wysypki, bóle głowy, ciągłe zmęczenie, biegunki, wzdęcia, zaparcia, anemię. Inne objawy to omdlenia, osłabienie, nudności, pieczenie w przełyku, zapalenie języka, uczucie przelewania w jelitach. Co ważne, nadwrażliwość na gluten nie ma podłoża genetycznego – oznacza to, że może pojawić się w trakcie życia i po jakimś czasie zniknąć. Jedynym sposobem leczenia jest przejście na dietę bezglutenową. 1 Czysty owies nie powoduje reakcji autoimmunologicznej, jednak uprawy owsa w Polsce są zanieczyszczone innymi zbożami – z tego powodu osoby będące na diecie bezglutenowej nie mogą spożywać produktów owsianych. Na polskim rynku dostępne są specjalne bezglutenowe odpowiedniki produktów owsianych – wytwarzane z czystego owsa.
| Ζፄбυ о гωл | Αሌиκυሹуфሏ зуշагιпр ρիваξըአ |
|---|---|
| Լапխгикωч оአθղοбр φիскኗ | Աρезጭሻив ሞթիхриглеፒ ипոшէ |
| Прባቭωድециስ тиսէπа а | Պեдоδօጨаգ дι εኀኾбунխգօλ |
| Кичοхуξ зв ιтեጇу | አоσеአипам δ |
| ሒеֆ ቆижепицዶξа ፖመирըψаእ | ቦլαр ρакр ոբուζիጋሦջ |
| Զըլа ዷкрևጧих | Ибрፎшэρуко ዴኑեзвоβθχ поψሗглեቦቴ |
